نمای ایزومتریک
ایزومتریک یک نوع طراحی سه بعدی تصویری است . Isometric که معمولا ISO نیز خوانده می شود بر اساس سه اندازه اولیه طول و عرض و ارتفاع است . برخلاف طراحی های ارتوگرافیک که اندازه های طول و عرض و ارتفاع را در نماهای جداگانه نشان می دهند ( شکل1-13 ) نمای ایزومتریک هر سه بعد را در یک نما به صورت یک تصویر نمایش می دهد ( شکل 2-13 ) .
شکل 1-13،نمای ایزومتریک
شکل 2-13،ایزومتریک
مشابه نماهای جلو بالا و راست در شکل 1-13 piping plan برش ها و ارتفاع ها تجسم محدودی ازیک جسم را عرضه می کنند مخصوصا وقتی که اجزاpiping مثل اتصال ها ،فلنج هایا شیرها در سیستم اعمال شده باشند.
اگر چه ترکیب ارتفاع، طول و عرض روی یک پلان یا پرس یا ارتفاع بدست می آید. یک نمای سه بعدی واحد می تواند تصویر واضح تر و روشن تری از پیکربندی pipingارائه دهد . مقایسه شکل 3-13 با شکل
3-14 نشان می دهد که درک و فهمیدن یک لوله کش ایزومتریک بسیار واضح تر و ساده تر از نمای ارتوگرافیک است.
نمای ایزومتریک ،یک طرح بسیار مهم است که اهداف گوناگونی را تامین می کند. این نقشه یک راهنمای اولیه برای انتخاب جنس و نوع هر یک از لوله ها است.
شکل3-13،نمای ارتوگرافیک
انتخاب متریال یک پروسه ای است که هر جز آن در فهرست تولید یا خرید لوله موثر است . بدین معنی که تمام اجزا لوله کشی ( زانو، فلنج ها ، مهره ها ، و پیچ ها و واشرها و ...) باید برای خرید و ساخت محاسبه شوند .
ایزومتریک ها همچنین توسط خیلی از شرکت ها بعنوان نقشه تولید استفاده می شوند . طراحی و اندازه گذاری درست توسط نمای ایزومتریک به سازنده خطوط pipingداده می شوند . وقتی شکل و پیکربندی piping بدست آمد . نمای ایزومتریک به عنوان یک پشتیبانی از ساخت و نصب امکانات با نشان دادن محل اتصالات و مسیر حرکت عمل می کند .
اغلب مهندسان و شرکت های سازنده، یک طرح ایزومتریک ازهر جزء پیکربندی لوله ها که نصب می شود را رسم می کنند. لوله های ایزومتریک ،عموما بصورت تک خط و بدون توجه به سایز لوله و بدین صورت که هر خط لوله به طور جداگانه در یک کاغذ با پس زمینه شبکه ایزومتریک است رم می شوند . ایزومتریک همچنین یک طرح شماتیک است بدین معنی که ایزومتریک مقیاس ندارد . سمبول های ایزومتریک برای اتصال ها ، فلنج ها و شیرها هم بر اساس سایز لوله اند و به راحتی سایز واقعی لوله و pound ratingرا به صورت گرافیکی نمایش می دهد .
این اطلاعات در قسمت راهنما و در پایین نقشه آورده می شود . همچنین طرح ایزومتریک مقیاس ندارد و نقشه کش باید تلاش کند که آن را به تناسب بکشد .
کشیدن به تناسب ISO به طور ساده یعنی طول لوله10’-0”دو برابر طول لوله 5’-0” است .
شکل4-13،نمای ایزومتریک
برای موفقیت در طراحی ISO نقشه کش باید توانایی تفسیر اطلاعات داده شده برای اتصالات ، فلنج ها یا شیرهای استفاده شده در نقشه کلی به مقطع برش و ارتفاع را داشته و بتواند آن را به ISO منتقل کند . نکته قابل توجه در شکل های 3-13 و 4-13 تفاوت بین شکل زانو ها در نمای آرتوگرافیک و نمای ایزومتریک است . علامت های نقشه کشی استفاده شده در پلان ، مقطع برش و نمای ارتفاع مشخص می کنند که آیا لوله به چپ رفته یا به راست یا به پایین ، وقتی که یک لوله در نمای ارتوگرافیک تغییر جهت می دهد .
این تغییر در نقشه ISO بیشتر باید نشان داده شود . نقطه ای که در آن مسیر لوله عوض می شود turning point(t.p) نامیده می شود . برای نمایش صحیح نمای ایزومتریک لولهای که در نماهای پلان ،مقطع وارتفاع ارائه شده ، نقشه کش باید توانایی استفاده ازعلامت های موجود در نمای ارتوگرافیک را داشته و مشابه آنها را در نمای ایزومتریک اعمال کند .
برای یک طراحی ایزومتریک یکنواخت ، اغلب شرکت ها از واحدهای شبکه روی کاغذ نمای ایزومتریک برای سایر علامت های اتصالات ، فلنج ها و شیرها استفاده می کنند . به یاد داشته باشید که نمای ایزومتریک مقیاس را مشخص نمی کند . مهم نیست که اتصالات چه چیز و چه rating
دارند ،تمام آنها با یک سایز مشخص می شوند . شکل 5-13 سایز و شکل و علامت اتصالات ، فلنج ها و شیرها را در نمای ایزومتریک نشان می دهد . این علامت ها نمونه های صنعتی هستند و باید به صورت راهنما در طراحی ایزومتریک استفاده شوند .
شکل 5-13،علامت های ایزومتریک
علامات ایزومتریک ارائه شده در اتوکد می تواند در یک جهت و در راستای هر یک از محور ها نشان داده شود . این علامات می تواند . نمایش داده شود ، چرخانده شود و ذخیره شود WBLOCKED برای استفاده در هر زاویه ای از نمای ایزومتریک ،علامت های اتصالات ، فلنج ها یا شیرها در محور ایزومتریک شمال جنوب نشان داده می شود ، اما قبل از اینکه از آنها در دیگر محور ها استفاده شود باید’30 - حول مرکز آن علامت چرخیده شود . در شکل 6-13 به صورت مرحله مرحله ساخت یک علامت ایزومتریک با توجه به دستورات اتوکد توضیح داده شده است . شکل 7-13 سایز این علامت ها با توجه به شبکه های ایزومتریک در اتوکد نشان داده شده است .
اتو کد :
با توجه به اشکال 1-13 و 2-13 اندازه های ارتفاع ، عرض، وطول در نمای ارتوگرافیک به توجه به نقطه مرجع A به نمای ایزومتریک تبدیل شده .
در نمای ایزومتریک ، تعیین نقطه مرجع ضروری است ، پیچیدگی پیکربندی پایپینگ نیازمند یک نقطه مرجع برای تعیین موقعیت بین نمای ارتوگرافیک و ایزومتریک است . بردار شمال از همین نقطه مرجع تعیین می گردد و دقت طرح ایزومتریک به موقعیت بردار شمال در آرایش طرح پایپینگ و روی طرح ایزومتریک وابسته است . شکل 8-13 ، رابطه بین بردار شمال در آرایش پایپینگ ، بردار شمال در طراحی ایزومتریک را نشان می دهد.
با توجه به اینکه آرایش لوله کشی یک نمای طراحی است در صورتیکه تعیین موقعیت با توجه به بردار شمال باشد . یک لوله می تواند به سمت شمال ، جنوب ، شرق ، و یا غرب تعیین شود . در نتیجه اگر یک لوله از جهت شمال به سمت پایین آمده و سپس به سمت شرق چرخیده باشد ،این حرکت در ایزو متریک می تواند نشان داده شود که لوله به سمت شمال رفته و سپس به پایین آمده و به سمت شرق حرکت کرده است (شکل 9-13 ) . اکثر شرکت ها تمایل دارند نقشه ایزومتریک را طوری
طراحی کنند که جهت بردار شمال بالا و به سمت راست باشد . و موقعیت جایگزین دربالا و به سمت چپ است . مگر در شرایط خاص برای وضوح بیشترطرح . شکل 10-13 با استفاده از حالت قبلی پیکربندی نشان می دهد که چگونه جهت بردار شمال بالا و رو به چپ می تواند در نمایش طرح ایزومتریک تاثیر داشته باشد .
شکل 7-13،سیمبول های طراحی ایزومتریک در اتوکد
شکل 7-13،ادامه
شکل8-13، زاویه و بردارشمال ایزومتریک
طراحی ایزومتریک
برای ایزومتر کردن یک خط بخصوص ، یک مرجع ثابت ،برای آرایش پایپینگ ، مقطع یا کشیدن ارتفاع ضروری است . اعمال علامت ها ، راهنماها ، مختصات و ارتفاع ها اطلاعات دقیقی از آرایش لوله ها و مسیر لوله ها در واحد کاری را نشان می دهد . با استفاده از نمای ارتوگرافیک ،
نقشه کش می تواند یک طرح ایزومتریک از مسیر لوله ها را تحویل دهد .
به یاد داشته باشید که یک طرح ایزومتریک باید جزئیات مسیر لوله کشی از ابتدا تا انتها ارائه دهد . اما این مسئله در لوله های روی piperack عملی نیست . طرح ایزومتریک اصولا به صورتی طراحی می شود که شامل مسیر لوله کشی تا اولین fittingروی piperack باشد.
این شیوه در طرح ایزومتریک ارائه شده برای خط 01-2-C30-10”به کار گرفته شده است . همانطور که در شکل 11-13 می بینید خط 01-2-C30-10”
به نازل N1از Vessel v-101 و نازل C از Vessel E-101 متصل شده است .
خط از نازل N1با یک فلنج و زانوی بهم جوش خورده آغاز می شود ، زانو به سمت شمال چرخیده و لوله را در راستای بردار شمال می چرخاند ، اگر خط 01-2-C30-10” در آرایش طراحی به سمت شمال بچرخد ، این چرخش به سمت شمال در ISO نیز باید نشان داده شود . برای تعیین فاصله خط را با استفاده از دو مختصات بدست آورد . اگر نیاز به تعیین مسافت یک لوله عمودی باشد یک طراح چنین عمل می کند : راهنمای ارتفاع ( با نمایش روی پلان ) یا نشان دادن میزان تغییر ارتفاع به صو رت گرافیکی در نمای ارتفاع . به یاد داشته باشید که اندازه های افقی با استفاده از مختصات و ابعاد عمودی با کمک های ارتفاع بدست آمده است . همچنین یادآوری تغییر ارتفاع می تواند در طرح آرایش لوله کشی د ر فرم callout نشان داده شود . اما callout ارتفاع باید توانایی کافی برای تعیین طول مسیر لوله در صفحه عمودی را داشته باشد .
بعد از مسیر شمال یک زانو به سمت غرب چرخیده و خط 01-2-C30-10”به سمت .
Vessel E-101حرکت می کند . چرخش زانو به سمت غرب در نقشه ISOنشان داده شده است ، وقتی که لوله با خط مرکز E-101 تنظیم شده زانوی دیگر نیز چرخیده و به نازلC متصل می شود . علامت های ایزومتریک برای زانوهای 45’ و 90’ معمولا به صورت نقاط گوشه داری در مقابل محل گردش نشان داده می شوند اما این شکل برای بعضی از شرکت ها و یا بعضی از نرم افزارهای CAD معمول نیست . وقتی که یک لوله به یک قسمت از تجهیزی متصل می شود ، نازل به صورت دو خط نمایش داده می شود . دیگر اطلاعات درمورد تجهیزات در شکل 11-13 نشان داده می شود .
شکل 11-13،خط 01-2-C30-10”
که شامل خطوط تقاطع مرکز تجهیزات ، نازل های در ارتفاع و تعداد شماره نازل هستند .
اندازه ها ، نکات و callout ایزومتریک
اندازه های ایزومتریک
طول ابعاد و نکات یا calloutدر نقشه های ایزومتریک برای معرفی مسیر دقیق لوله ها در یک مکان مناسب و معین به کار می روند . تعیین ابعاد در طراحی به تعیین دقیق فاصله بین اتصال ها ، شیرها ، اتصالات تجهیزات و غیره بر می گردد . اطلاعاتی از قبیل مختصات ارتفاع ، گلویی نازل ها ، و میزان طول یک لوله به کار می روند . در نمای ایزومتریک نیز مانند نمای ارتوگرافیک ، باعاد ارتباط مرکز به مرکز ، مرکز به صورت و صورت به صورت محاسبه می شوند . شکل 12-13 ، ابعادی را برای خط 01-2-C30-10” با استفاده از اطلاعات موجود در پلان و نمای ارتفاع در شکل 11-13 و نقشه سازنده تجهیز که در فصل 6 (mechanical equipmentارائه گردید نشان می دهد .
شکل 12-13،ابعاد خط 01-2-C30-10”
نکات و calloutهای ایزومتریک
اندازه نمیتواند به طو ر کامل اطلاعات لازم برای یک لوله کشی در نمای ایزومتریک را ارائه کند .
نکات و calloutهای روی نقشه ،اطلاعات مهمی را در مورد خرید ، ساخت و نصب پیکره لوله کشی ارائه میدهد . Notes برای مشخص کردن سایز لوله و میزان rating اتصال ها ، فلنج ها و شیرها استفاده می شوند . noteهاهمچنین نوع عایق و ضخامت و محل پایه لوله ها و ساپورت ها و زاویه پیچش لوله را مشخص می کند .
callout مکان تجهیزات و سایز آنها ، مشخصات شکست و جزئیات ساخت آنها را مشخص می کند . هر اطلاعاتی که مربوط به لوله ای خاص است باید به نمای ایزومتریک منتقل شود .
هم اندازه و هم محل Notes روی ISO، باید روی محور ایزومتریک وکمی متمایل به سمت راست به طور کامل نوشته شوند . که این کار زمانی که داریم با اتوکد طراحی می کنیم مشکل است برای بدست آوردن شیب مناسب و زاویه های چرخش درست ایزومتریک در اتوکد ، باید یک مدل نوشتاری نقشه با روش زیر تهیه می کنیم:
1- از دستور STYLE و مدل نوشتاری متفاوت تهیه می کنیم و نام ISO TEXT-1و
ISO TEXT-2را برای راحتی کار انتخاب می کنیم .
2- پس از ساخت ISO TEXT-1 ، زاویه اریب را روی + 30’ تنظیم می کنیم و برای ISO TEXT-2زاویه -30’ را بر می گزینیم .
3- با توجه به استفاده از ISO PLANE، در دستور DTEXT زاویه چرخش را وارد کنیم ، همانطور که در شکل 15-13 نشان داده شده .
دکترعلیرضا قندچی...برچسب : نویسنده : falirezaghandchi4 بازدید : 446